การปฏิบัติสมาธิในประเทศไทยมีอยู่มากมายหลายหลากวิธีตามสายปฏิบัติเช่น วิธีการปฏิบัติสมาธิตามแนวทางของหลวงพ่อสดวัดปากน้ำ ซึ่งใช้องค์ภาวนาว่า "สัมมาอะระหัง" การปฏิบัติสมาธิตามแนวทางของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ใช้องค์ภาวนาว่า "พุทโธ" และการปฏิบัติสมาธิที่ใช้องค์ภาวนาว่า "ยุบหนอ พองหนอ" ซึ่งพระอาจารย์ที่สอนการปฏิบัติตามแนวทางนี้ที่มีชื่อเสียงโด่งดังคือ หลวงพ่อ จรัล ฐิตธัมโม วัดอัมพวัน จังหวัดสิงห์บุรี การปฏิบัติสมาธิที่ใช้องค์ภาวนาว่า "นะมะพะธะ" ของหลวงพ่อฤาษีลิงดำ และยังมีการปฏิบัติสมาธิตามแนวทางอื่นๆ อีกมากมาย แต่ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ล้วนเป็นแนวทางปฏิบัติสมาธิที่มีชื่อเสียงในเมืองไทยแทบทั้งสิ้น

วัตถุประสงค์ของการปฏิบัติสมาธิที่เด่นชัดคือ เพื่อให้จิตสงบ ชำระจิตของเราให้สะอาดสดใส คลายจากอารมณ์ขุ่นมัวที่เราได้รับมาตลอดวัน ประโยชน์แรกที่จะได้จากการปฏิบัติสมาธินั้นคือจิตใจเราจะสงบขึ้นมีสมาธิในการทำการงานต่างๆ ส่วนประโยชน์อื่นเช่นพลังอำนาจ อิทธิฤทธิ์ทั้งหลายนั้นเป็นสิ่งที่อยู่สูงขึ้นไปไม่ควรนำมาคิดให้จิตใจวุ่นวายขัดต่อการเจริญสมาธิของเราเสียเปล่าๆ

สำหรับการปฏิบัติสมาธิเบื้องต้นที่จะนำมาแนะนำต่อไปนี้ ได้ค้นคว้าเรียบเรียงมาจากหนังสือสวดมนต์แปลของวัดสังฆทานอันเป็นวัดที่สอนปฏิบัติสมาธิแห่งหนึ่งที่มีผู้นิยมไปปฏิบัตกันเป็นจำนวนมาก จึงใคร่ขออนุญาตินำเนื้อหาและแนวทางปฏิบัติมาเผยแพร่เพื่อให้ผู้ที่สนใจจะปฏิบัติสมาธิเพื่อประโยชน์ต่างๆ ได้ศึกษาและปฏิบัติดังต่อไปนี้

ในขั้นแรกนั้นเมื่อเราละจากหน้าที่การงานประจำวันแล้วก็ควรเตรียมตัวให้พร้อม แล้วเริ่มสวดมนต์ภาวนา (หนังสือสวดมนต์มีขายอยู่ทั่วไป ขั้นต้นขอแนะนำการสวดทำวัตร์เช้า-เย็น) การสวดมนต์จะทำให้เราเจริญสมาธิได้ง่ายขึ้น แต่จะภาวนาเลยก็ได้

ท่านั่งในการทำสมาธิ ให้นั่งสมาธิขาขวาทับขาซ้าย มือขวาทับมือซ้ายนิ้วหัวแม่มือชนกัน หากเป็นหญิงจะนั่งพับเพียบก็ได้ ควรนั่งหันหน้าไปทางทิศตะวันออก แต่หากจำเป็นจริงๆ ก็นั่งหันไปทางทิศใดก็ได้ตามสะดวก จับความรู้สึกอยู่ที่อาการของเราขณะนั้นก่อนว่าเรากำลังทำอะไร นั่งอยู่อย่างไรท่าไหน กำหนดรู้อยู่ในจิดว่ากำลังนั่งขาขวาทับขาซ้าย (หรือพับเพียบ) มือขวาทับมือซ้าย ตัวตรงหลังตรง หากหลับตาก็กำหนดรู้อยู่ในใจว่าหลับตาอยู่ ให้กำหนดจิตอยู่ในกายน้อมนึกว่าใบหน้าของเรามีลักษณะอย่างไร กำหนดจิตให้เห็นตัวเองตลอดตั้งแต่ศรีษะจรดเท้า พิจารณารอบตัวเองแล้วมาหยุดอยู่ที่ใบหน้า น้อมนึกให้เห็นคิ้ว ตา ปาก หู ตลอดไปจนถึงจมูกของเรา พอถึงปลายจมูกก็ให้นึกเห็นลมหายใจเข้าและออก จงกำหนดรู้ หายใจเข้าก็รู้ว่าเข้า หายใจออกก็รู้ว่าออก หายใจยาวก็รู้ว่ายาว หายใจสั้นก็รู้ว่าสั้น ให้รู้เท่าทันทุกลมหายใจเข้าออกของเราตรงปลายจมูกนั้น พอหายใจเข้า ให้ภาวนาในใจว่า "พุท" หายใจออก ให้ภาวนาในใจว่า "โธ" ให้นึกแต่ "พุทโธ" เป็นสรณะ เป็นองค์ภาวนา อย่านึกถึงเรื่องอื่น อย่านึกถึงอดีด อนาคต นึกถึงแต่ปัจจุบันที่เรานั่งภาวนาเท่านั้น อย่าสนใจส่งจิตไปทางอื่น อย่าคิดถึงเรื่องนอกกาย

ที่กล่าวมาแล้วนี้เป็นวิธีการปฏิบัติสมาธิเบื้องต้น ซึ่งท่านอาจไปหาเกจิผู้ฝึกสอนได้ที่วัดสังฆทาน ประโยชน์เบื้องต้นนั้นย่อมทำให้จิตใจสงบแจ่มใส คลายจากความเครียดได้ ซึ่งจะมีประโยชน์กับท่านทั้งสุขภาพกายและจิต สำหรับประโยชน์ของสมาธิในการรักษาโรคมะเร็งนั้น จะเป็นผลพลอยได้จากการฝึกสมาธิอย่างต่อเนื่องสำหรับผู้ที่เจ็บไข้ได้ป่วย เราทราบกันดีแล้วว่าร่างกายกับจิตใจย่อมอาศัยซึ่งกันและกันและมีอิทธิพลต่อกัน เมื่อจิตใจดีสะอาดเข้มแข็ง ร่างกายย่อมแข็งแรงไม่เจ็บไข้ได้ป่วย การฝึกสมาธิจะสามารถช่วยชำระจิตให้สะอาดขึ้น และทำให้ความเจ็บไข้จะสามารถเยียวยาแก้ไขได้อย่างง่ายดาย

สิ่งสำคัญประการหนึ่งจากการฝึกสมาธิก็คือ เป็นการเสริมสร้างพลังความต้านทานหรือภูมิคุ้มกันให้กับเซลล์ทุกชนิด แม้แต่เซลล์มะเร็งก็ถูกต้านทานให้อยู่กับที่ ซึ่งในการปฏิบัติสมาธินี้จะสามารถยืดอายุให้อยู่นานกว่าปกติได้อย่างไม่น่าเชื่อเลยทีเดียว